Sjaak zag dat Janny vanaf de bank rond zat te kijken. “Het is nog kaal he, Janny, de inrichting is nog niet klaar. Ik was nog alleen toen ik hier in trok, daarom wilde ik er ook geen verdieping op. En dingen aan de muur en zo… ik had er gewoon geen zin in. Achteraf maar goed ook, als de verbouwing achter de rug is, kunnen we het mooi samen doen.”

Lisa opperde een idee dat ineens bij haar naar boven borrelde: “Sjaak, zou het niet leuk zijn om Margreet te vragen of ze voor die muur daar,” ze knikte met haar hoofd naar de muur die ze bedoelde, “een wandkleed te borduren?”

Sjaak reageerde verrast: “Dat lijkt me geweldig, dat moet je haar zeker voorstellen!”

Hij keerde zich tot Marcel en Janny, en vertelde hun over de creativiteit van Huib, Margreet en Elly. “Als jullie Huib en Margreet leren kennen, vraag er dan maar eens naar. Goeie kans dat ze het leuk vinden om jullie de kinderkamer te laten zien. Daar kun je werk van Huib en Elly bewonderen. En Huibs houtwerk… deze koffietafel is zijn werk. En je kunt het trouwens ook in het pension terug vinden.”

Janny reageerde direct op zijn laatste woorden: “Er vielen mij een paar dingen op in het pension: de paraplubakken en de boekenkast. Heeft hij die gemaakt?”

“Wat grappig dat je die eruit gepikt hebt,” lachte Lisa, “die zijn inderdaad van Huib. En de keukenkastjes daar ook, maar je bent vast nog niet in de keuken geweest. Margreet is voor het eerst begonnen met een wandkleed, voor henzelf, en dat heeft haar helemaal te pakken, op een goeie manier, het is echt helemaal haar ding! En Elly, onze muurkunstenares, is de vrouw van Martin, die agent. Elly is al jaren bevriend met Annerieke. Zij heeft haar hartsverlangen om muurschilderingen te maken herontdekt. Die muur die ze beschilderd heeft in de kinderkamer is zo mooi geworden! Allerlei vogels en vlinders en bloemen, zo leuk, alsof het leeft!”

Sjaak vulde aan: “En Huib is druk bezig geweest met het opzetten van een website, één website met drie pagina’s erin: voor Elly, voor Margreet en voor hemzelf, zodat ze via de website opdrachten kunnen ontvangen en hun werkstukken kunnen verkopen. Super handig, nu nog wel behoorlijk leeg, maar als er meer foto’s in komen, wordt het een prachtige website!”

“Lisa, je noemde dat wandkleed, dat dat helemaal haar ding was. Hoe bedoel je dat precies? Misschien een domme vraag, maar ik heb het gevoel dat daar meer achter steekt, dan alleen maar dat ze het leuk vindt,” overwoog Janny.

“O ja, dat klopt, dat heb je goed aangevoeld. Margreet was begonnen met breien. Ze houdt van handwerken. Ze vertelde me vandaag, dat ze vanwege haar zwangerschap ook overslagrokken wil gaan naaien, met de hand. Dat vindt ze allemaal leuk om te doen. Maar een poosje geleden kwam het idee in haar op om een wandkleed te gaan maken, door draden op een linnen doek vast te zetten met kleine naaisteekjes. Gewoon voor bij hen aan de muur. Ze is er volgens mij gisteren pas aan begonnen, maar ze voelde direct het verschil. Handwerken in het algemeen doet ze graag, maar die wandkleden maken… dat springt er gewoon uit. Ze had abstracte kunst altijd vreselijk gevonden, maar nu maakt ze het zelf. Ze weet diep van binnen dat het abstract mag zijn, dat het niets hoeft voor te stellen, gewoon kleuren, dikke en dunnere draden. Ze overweegt zelfs om er lapjes op vast zetten. Zoals dat werk bij haar past, is net zoiets als dat zij en Huib, en ook Sjaak en ik, een diepe connectie met elkaar voelden, zelfs al voordat we elkaar kenden. Ik bedoel, Sjaak en ik hadden elkaar wel eens gezien hier op het landgoed, maar verder niet. En ons samenkomen, dat was gewoon klap boem! Alsof sterke magneten in ons die ons naar elkaar toe trokken en aan elkaar vast klikten. Zoiets, zo is het ook met de dingen die we doen. Voor mij is het viool en cello spelen, en ook die klik naar opvang voor vrouwen die hetzelfde soort ellende hebben meegemaakt als ik. Al denk ik dat dat laatste vooral te maken heeft met mijn algemene verlangen om mensen te helpen emotioneel te genezen, in combinatie met mijn verleden. Voor Sjaak zijn het de tuin en de piano die echt zijn hartsverlangens zijn…”

“… en net als jij het ondersteunen van proceswerk, bij jou, bij wie er op mijn pad komen, straks voor die vrouwen als dat schuilplaats er komt,” vulde Sjaak aan. “Ik heb nog geen idee wat mijn taak daar zal zijn, maar het heeft mijn hart.”

“Misschien ook gewoon de dingen die nodig zijn in het moment,” dacht Janny, “en wat denk je van een mooie tuin er omheen? Je zult er je weg vast in vinden!”

Lisa knikte naar Sjaak: “Dat klopt denk ik wel, wat Janny zegt. Ik denk dat we een soort beheerdersechtpaar gaan worden, maar dan niet vanuit de regels hoe je zo’n beroep zou moeten uitvoeren, maar vanuit ons hart, zodat we kunnen bieden wat er in ons opkomt, wat die vrouwen nodig hebben.”

Marcel had stilletjes zitten luisteren, maar kwam nu naar voren: “Je noemde laatst al zoiets in mijn richting, dat ik in mijn werk niet voluit kan doen wat mijn verlangen is: mensen helpen, echt helpen. Het klopte wat je zei, dat ik daarin beperkt wordt door de regels van de politie. Ik verlang er echt naar om er achter te komen, wat mijn mogelijkheden zijn om te doen wat ik ten diepste wil, mensen echt helpen.”

“Ik ook,” zei Janny verrast, ”eigenlijk heb ik hetzelfde verlangen. Ik help ook mensen hoor, achter de kassa van een leuke winkel, maar mijn verlangen gaat veel verder. Bijzonder trouwens, dat we dat allebei hebben. Het zou mooi zijn als we samen iets kunnen vinden…”

“Ik denk,” vermoedde Sjaak, “dat die ideeën vanzelf wel zullen komen. Ga er niet krampachtig naar zoeken. Neem liever de tijd om te leren luisteren naar de stem van je hart, van je ziel, en probeer te voelen wat werkelijk bij je past. Niet alleen over jullie verlangen om mensen te helpen, maar over alles, alles wat er maar op je pad komt. Je eigen gevoelens en ideeën, overtuigingen. Ook dingen in jullie relatie, hoe je met elkaar om gaat. Wat er maar passeert, probeer te luisteren naar je innerlijke stem en te voelen of de indrukken die je krijgt, echt bij jou horen. En volg die indrukken, die gevoelens, ook als het inhoudt dat je met dingen die niet goed voor je zijn, moet breken. Dingen die niet bij je passen, dingen die je neerdrukken of tegenhouden om te worden wie je bent.”

Marcel keek hem aan met een denkrimpel in zijn voorhoofd: “Wacht even, dat begrijp ik niet helemaal. Als het indrukken zijn die opkomen, dan zijn ze toch standaard van ons?”

“In zekere zin wel ja, maar helaas zijn het, vaker dan ons lief is, indrukken die vanuit onze emotionele verwondingen komen. Door wat we meegemaakt hebben, door waar we in vast gezet zijn, overtuigingen en zo, komen er ideeën naar boven, waarvan we, als we heel goed voelen, regelmatig zullen merken dat ze niet goed voelen, dat we er eigenlijk helemaal geen zin in hebben. Neem nou zoiets als verjaardagen: dan koop je een cadeautje voor de jarige en ga je op visite. Dat hoort zo, dat zijn we gewend. Ja toch?”

Marcel en Janny knikten, en Janny reageerde heftig: “Je wilt niet weten hoe vaak ik dat verfoeid heb! Het voelt voor mij inderdaad als iets dat moet, dat zo hoort. Maar ik koop liever een cadeautje voor iemand als ik dat op m’n hart krijg. En ik ga liever bij iemand langs omdat ik daar een verlangen naar heb, omdat dat idee ineens bij me opkomt.”

“Dat is precies wat ik bedoel!” antwoordde Sjaak enthousiast. “Verjaardag vieren is een opgelegd iets, daar zijn we in vast gezet, het hoort zo. Doe je er niet aan mee, dan… foei foei!” Sjaak zwaaide zogenaamd bestraffend met zijn wijsvinger. “En eigenlijk zou dat al een teken aan de wand moeten zijn, een teken dat er iets niet klopt, dat het iets is wat je moreel verplicht bent om te doen en wat veroordeeld wordt als je het niet doet. En dat voelt niet lekker!”

“Nee, het voelt echt niet goed. En ik vind het vreselijk om te weten dat mensen ons veroordelen als we niet doen als zij.” Janny voelde zich behoorlijk geagiteerd. “Verdorie, het roept zelfs nu we er over praten al spanning op. Hoe kan dat nou toch? We praten er alleen maar over!”

Sjaak herkende wat ze voelde: “Je noemde het zelf al, dat je er een hekel aan hebt dat mensen je veroordelen. Daar zit een angst achter, een angst om veroordeeld te worden. De meeste mensen zijn zo afhankelijk van wat de mensen om hen heen vinden. En die angst maakt dat je nu we over die verjaardagen praten, voelt dat er getrokken wordt aan de touwtjes, de overtuigingen die vast zitten. Dat veroorzaakt die spanning.”

De tranen sprongen Janny in de ogen: “Ja, die angst voor veroordeling, daar ben ik nou precies zo bang voor. Het is angst, dat heb je goed aangevoeld. Ik begrijp niet, waarom ik niet gewoon mag zijn wie ik ben, waarom ik altijd moet zijn zoals andere mensen. En als ik daar dan aan denk, dan vraag ik me af hoe dat dan zou moeten, zijn zoals andere mensen. Want wees nou eerlijk, alle mensen om me heen zijn verschillend. Hoe kan ik dan zijn zoals zij? Als ik leef zoals de ene, dan leef ik niet zoals de andere, en dan gaat die andere me dus veroordelen. En dat is nou precies waar ik altijd zo mee geworsteld heb, dat ik het iedereen naar de zin wil maken, dat dat nooit echt lukt, en dat ik door zo te leven mezelf voorbij ren. Ik heb dat vaak genoeg gevoeld, dat het niet klopte hoe het in elkaar zat. Ik wist dat het niet klopte hoe ik ermee om ging, maar ik kwam er niet uit. Ik kreeg het niet voor elkaar om er iets aan te veranderen.”

Sjaak dacht even na, vroeg zich af wat Janny nodig had. “Ik denk, dat je twee dingen nodig hebt, Janny. En die twee dingen lopen door elkaar heen, ze horen bij elkaar. Ze zijn eigenlijk niet eens los te koppelen van elkaar.

Het ene is, dat je genezing van je verwondingen nodig hebt, onder andere van die angst voor de reacties van andere mensen. Hoe meer je verwond bent, hoe minder je jezelf durft te zijn. Dat is geen falen van jezelf, het kan gewoon niet, het lukt echt niet. En erger nog, je bent daarin een deel van jezelf kwijt geraakt. Je bent er aan gewend geraakt, dat je dingen doet zoals je ze doet, zoals je ze hoort te doen. Maar je voelt dat ze niet bij je horen, dat je het anders wilt. Dat het niet lukt, is vervelend, verdrietig en pijnlijk. Maar het geeft niet hoor, je hoeft je er niet schuldig over te voelen, het is gewoon zo ontstaan, en het gaat goed komen als je innerlijk geneest.

Het andere is, dat je mag leren luisteren naar je innerlijke stem, de stem van je ziel. En om er achter te komen of het echt jouw innerlijke stem is die tegen je babbelt of de stem van een verwond deel van jou, mag je leren voelen hoe elke nieuwe indruk diep van binnen voelt. Twijfel je of het goed voelt, doe het dan maar niet. Voelt het wel goed, ik zou zelfs willen zeggen ‘voelt het als intiem van jouzelf’, doe het dan. Goeie kans dat je dan echt je innerlijke stem gehoord hebt. Goeie kans, zeg ik, omdat het in het begin helaas niet standaard is dat het werkelijk goed is. De verwonde delen kunnen zo overtuigend in ons spreken, dat wat ze zeggen helemaal jofel lijkt, maar het niet is. Als je in die valkuil trapt, kan dat achteraf rot voelen, maar feitelijk kun je er niet zoveel aan doen. Je hebt er geen schuld aan of zo. Maar probeer sowieso je keuzes te maken op basis van wat je van binnenuit hoort en voelt.”

Janny en Marcel luisterden allebei ingespannen. “Dit klikt enorm bij me,” zei Janny tegen haar man, “bij jou ook?”

“Zeker weten! Ik vermoed alleen dat het lang niet simpel is.”

“Reken daar maar op,” zei Sjaak glimlachend, “het is zeker niet simpel. Je zult geregeld tegen jezelf aan lopen, tegen je eigen pijn, tegen je vaste gewoontes en je overtuigingen. Maar elke keer als je dat doet, vindt er wel een stuk herstel plaats. Erik, de eerste man van Annerieke, heeft mij daar enorm mee geholpen. Ik ben nog niet honderd procent genezen hoor, maar ik heb al wel heel wat stukjes genezing meegekregen. Hij heeft me geleerd om wat ik voel serieus te nemen. Als iets pijnlijk voelt, als ik een emotionele bal in mijn buik voel bijvoorbeeld, probeer ik altijd om het te accepteren. Als ik de mogelijkheid heb, neem ik even rust, om er dwars doorheen te gaan. En ja, dat voelt super rot, soms echt heel heftig, maar elke keer als dat nare gevoel weg trekt, weet ik dat ik weer wat shit ben kwijt geraakt. Vaak voel ik me daarna ook weer een stuk vrijer, dan zit ik beter in mijn vel.

En wat betreft het maken van de keuzes die bij jou passen… Dat zal door omstanders niet altijd gewaardeerd worden. Als ze jou veroordelen, lelijk reageren, bedenk dan dat jij die keuze niet tegen die ander gemaakt hebt, maar dat het een keuze is die jij voor jouzelf gemaakt hebt. Dat is een mooie vorm van voor jezelf zorgen. En als je de mogelijkheid hebt om mensen te mijden, eventueel contacten die slecht voor je voelen, te verbreken, dan zal dat je helpen. Het zal in het begin moeilijk zijn, je zult voelen dat het gaat trekken in je hoofd. Echt letterlijk hoor, alsof je hersenen uit elkaar getrokken worden. Maar het zijn niet je hersenen, het zijn je overtuigingen die los getrokken worden.

Een bekende overtuiging is, dat we tegen iedereen vriendelijk moeten zijn. Dus contact met iemand verbreken, dat voelt heel tegendraads. Niet doen wat van je verwacht wordt, en waar je altijd in mee gegaan was, voelt altijd tegendraads. Goeie kans dat allerlei stemmetjes in je hoofd beginnen te protesteren. Ik kan je voor zulke momenten aanraden, als het te heftig wordt, om iets te gaan doen wat je leuk vindt, iets wat je wat afleiding geeft. Maar als je het aan kunt, kun je er ook in stilte en rust doorheen gaan. Nou ja, stilte en rust… zo zal het dan niet voelen met al die gedachten die door je hoofd flitsen, maar ik bedoel dat je je dan even afzondert of zo, de tijd neemt om te luisteren en te voelen wat er in je gebeurt. Maar als dat te moeilijk is, zoek dan gewoon wat afleiding. Geen probleem!”

“Ik voel het nu al trekken, het geeft zo’n enorme spanning, dat ik er hoofdpijn van heb. En ik hoor zoveel protest. Gewoon door naar je te luisteren, lijkt het alsof er poppetjes in mijn hoofd zitten die op de oude manier verder willen en daar over discussiëren.”

Janny legde haar handen boven haar oren tegen haar hoofd, waar ze de pijn voelde. Sjaak stond op en liep naar haar toe. Hij legde zijn hand op haar hoofd, even maar, en ging weer op zijn stoel zitten.

“Wat heb je gedaan?” vroeg Janny verrast. “Die spanningshoofdpijn is weg!”

Sjaak keek haar verward aan. Hij was zelf ook beduusd van wat hij gedaan had, en nog meer van het resultaat. “Ik weet niet… even denken… Ik weet alleen dat het in me opkwam, en dat ik het gewoon deed. Pas toen ik weer ging zitten dacht ik ook ‘wat heb ik gedaan?’.”

Hij staarde voor zich uit, fronsend, nadenkend over wat hier gaande was.

Lisa sprak haar gedachten uit: “Sjaak, heeft dat niet te maken met de kracht en het licht in onze ziel? Ik heb begrepen dat als je ziel verder hersteld is, dat die kracht en dat licht dan standaard vanuit je ziel naar buiten stralen om andere mensen te ondersteunen in hun herstel. Maar nu kreeg je deze duidelijke indruk… was dat niet die specifieke kracht uit je ziel die toen even vrij kwam als een extraatje om Janny verlichting te geven?”

“Ik denk dat je gelijk hebt, zoiets moet het wel zijn. Erik en Huib hadden het er ook wel eens over, dat je soms ineens een pijnscheut kunt voelen, en dat dat dan meer is dan het normale uitstralen van je kracht en licht, dat het inderdaad een extraatje is voor iemand anders. Soms weet je niet eens voor wie, het gebeurt gewoon. En zonet ging het wel iets anders, maar ik denk dat het principe hetzelfde is. Ik heb bij mezelf al vaak even mijn hand op een zere plek gelegd en vaak ervaren dat de pijn minder werd of helemaal weg ging. In het begin werkte het niet, dan vroeg ik Erik of hij me wilde aanraken op de pijnlijke plek, en dan hielp het meestal wel. Maar ik heb toen wel besloten dat ik dat ook wilde doen, ergens aangevoeld dat die kracht vrij zou komen als ik verder zou herstellen. En nu helpt het bijna altijd. Ik ben blij voor je dat je die hoofdpijn kwijt bent. En ik kan je aanraden er een gewoonte van te maken om je pijnlijke plekken aan te raken. Voel maar wat je ziel je ingeeft.

Het wordt langzaamaan steeds sterker. Soms lukt het me zelfs al om er alleen maar aan te denken, mijn focus naar de pijn te laten gaan. Dan lijkt het, alsof mijn hand alleen maar een hulpmiddel is, misschien maar een tijdelijk hulpmiddel om te leren focussen of zo. Ik moet ineens denken aan die films waar Thor in speelt, ken je die, die kerel met die grote hamer? Die hamer is alleen maar een middel om zijn kracht een soort te reguleren. Pas later is hij in staat om zijn eigen kracht te herkennen en te gebruiken. Het zou me voor mezelf niet verbazen, als ik nu een beetje tegen dat omslagpunt aan zit, dat ik mijn hand straks niet meer nodig heb, maar mijn focus gewoon naar het pijnpunt kan laten gaan. Maar goed, dat even terzijde. Probeer maar gewoon uit bij jezelf, en bij elkaar.”

“Weet je nog, Lisa,” begon Marcel, die maar half naar het laatste deel had geluisterd doordat hij in gedachten ergens anders mee bezig was, “weet je nog, dat ik je vroeg of dit ook zou helpen voor mijn relatie met Janny? Nu begrijp ik, dat dit het belangrijkste is dat voor onze relatie nodig is. Als ik emotioneel verwond ben, ben ik niet in staat om me vanuit mijn binnenste op Janny te richten, te doen wat goed voor haar is. Zo is het toch?”

“Ja, zo is het zeker!” antwoordde Lisa, blij dat hij het begrepen had. “Hoe meer verwonding er is, hoe minder je in staat bent om aan te voelen wat Janny nodig heeft, wat goed voor haar is. Dan heb je de neiging om je gewoontes en je verwondingen te volgen, de dingen die in de samenleving geleerd worden, en de dingen waar je zelf zin in hebt. Sjaak is hier al veel verder in dan ik. Hij heeft er voor gekozen om niet zomaar te doen waar hij zin in heeft, maar zich af te vragen wat voor mij goed is. Ik wil dat ook naar hem toe, maar ik merk dat me dat nog niet echt lukt. Ik zit nog behoorlijk vast in verwondingen en wat ik denk wat goed is, wat hoort. Ja, wat hoort, wat algemeen geaccepteerd en aanbevolen is. Zoals…” Lisa aarzelde even, “zoals dat je je als vrouw aan je man hoort te geven, dat is wat men vindt. Maar als je zo’n verleden hebt als ik…”

Sjaak legde zijn hand op haar arm en vulde aan: “Als je zo’n verleden hebt als Lisa, kan ik haar als man niet zomaar bespringen. Sorry, ik zeg het even plat, maar dat is wat veel mannen heel normaal vinden om te doen. Alsof dat de reden is waarvoor je een vrouw hebt. Dankzij Lisa, dankzij de diepe liefde die we voor elkaar hebben, realiseerde ik me, dat ik haar niet wilde zien als een gebruiksvoorwerp om aan mijn trekken te komen, om mezelf te bevredigen, om mezelf te verrijken, een middel om mezelf gelukkiger te maken. Nee, ik verlang ernaar om er voor haar te zijn, haar te beschermen waar dat nodig is, haar te dienen, haar te geven wat bij haar past en wat goed voor haar is. Ik weiger met haar te vrijen als haar verwonding er voor zorgt dat haar lichaam blokkeert. Ik wil dat zij geniet, en alleen als zij geniet, geniet ik zelf ook.”

Sjaak was nog nooit zo open geweest over zichzelf, maar hij wist met zekerheid dat hij dit moest vertellen. Hij had tijdens het spreken gemerkt dat zijn hoofd een rode boei werd, en zag dat Marcel hetzelfde verschijnsel ervaarde.

Marcel boog zijn hoofd en mompelde: “De spijker op z’n kop Sjaak, je hebt helemaal gelijk, maar ik wil eerlijk bekennen dat ik naar Janny nog nooit zo geleefd heb.” Hij keek Janny aan, met tranen in zijn ogen: “Zo heb ik jou nooit behandeld, en dat spijt me meer dan ik je kan zeggen. Ik wil leren naar mijn hart te luisteren, te voelen wat jij nodig hebt, waar ik jou blij en gelukkig mee kan maken. Ik wil er vanaf nu echt voor jou zijn.” Hij nam haar gezicht tussen zijn handen en gaf haar een zachte kus, alsof zijn lippen haar lippen streelden.

“Wauw… dat is een goed begin van ons proces, zo heb je me nog nooit gekust. Zo heb ik het nog nooit gevoeld. Wauw, werkelijk wauw!” Janny was er helemaal van onder de indruk.

“En ik denk, dat dit een goed moment is om naar het pension te gaan. Het is zoveel allemaal.” Janny keek van Marcel naar Sjaak en Lisa: “Als we vragen hebben, of hulp nodig hebben, mogen we dan bij jullie komen?”

“Natuurlijk,” glimlachte Sjaak. “Of als het beter uit komt, kun je ook bij Huib en Margreet, of bij Annerieke terecht. Hoever Simon is, weet ik niet, maar ik weet wel, dat ze allemaal hetzelfde verlangen hebben als wij: genezen met z’n allen!”

Dankbaar en blij namen Marcel en Janny afscheid en liepen de met sfeerlampjes verlichte tuin in.

.

.

Thor heeft zijn hamer niet meer nodig, het was slechts een stuk gereedschap om zijn innerlijke kracht te focussen

https://www.youtube.com/watch?v=T9X3YhUWsDc

Naar hoofdstuk 165. Veiligheid voor Lisa

Of naar de Inhoudsopgave