“Lieve mensen, ik vermoed dat onze gasten hun taart en koffie ook wel op hebben. Zullen we naar de bioscoop gaan?” stelde Huib voor. Toen iedereen opstond en richting de wasruimte liep om via de achterdeur naar buiten te gaan, liep Huib naar de woonkamer.

“Als jullie zover zijn, kom dan maar onze kant op, wij gaan vast naar ons huis! Doen jullie de voordeur op slot? Dan doe ik de achterdeur op slot.”

Ze knikten, stonden op, en gingen naar de hal om hun jassen aan te trekken. Cees, als laatste het pand verlatend, deed de deur achter zich op slot. “Wat leuk is dit he,” zei hij tegen Sita, en ook hoorbaar voor de hele groep, “ik heb er echt zin in! Samen naar de bios, net als vroeger toen we verkering hadden, zo romantisch!”

Lachend om zijn opmerking liep de groep door de grote tuin. Huib had de voordeur op een kier laten staan, zodat ze al voeten vegend naar binnen konden. De jassen pasten maar net aan de kapstok.

“Je kapstok komt bijna naar beneden, Huib!” Sita lachte naar hem. “Wat een drukte, maar wat gezellig ook, echt een geniaal idee! Margreet, kan ik je ergens mee helpen?”

“Nee hoor, wat mij betreft kunnen we gaan zitten en de film starten. Dan drinken we halverwege of na afloop wel iets fris. Misschien dat je me dan wilt helpen om dat vanuit de keuken op de eettafel daar te zetten.”

“Komt goed, laten we maar beginnen,” zei Sita.

Iedereen ging zitten, werd stil, verwachtingsvol kijkend naar de grote monitor. Huib had de computer aan gezet en wilde de film al starten, maar bedacht zich. “Als je zo de film bekijkt, zal je grappige dingen zien. Wat de hoofdpersoon doet, lijkt grappig, maar probeer dan te zien hoe gek het eigenlijk is, hoe standaard vooral, hoe alle personen ook op een standaard manier op hem reageren. En bedenk dan, dat wij die neiging ook hebben in onze maatschappij. We doen zoals van ons verwacht wordt. De hoofdpersoon, Truman, zit in een televisie-project, en iedereen in zijn leefomgeving weet daarvan en werkt daaraan mee. Truman is de enige die het niet weet. Hij denkt dat hij gewoon zijn leven leeft, heeft niet door dat hij geleefd wordt door al die mensen om hem heen, en vooral door een paar mensen die alles in zijn wereldje besturen. Ook herkenbaar in onze eigen wereld. Ook wij zitten in meerdere of mindere mate vast in een systeem.”

Hij zag iedereen herkennend knikken.

“Oké, dan gaan we maar beginnen, veel plezier!”

Hij klikte op het play-driehoekje en startte de film. Iedereen zat meteen in het verhaal. Ze lachten om de malle manier van doen van Truman, en de reacties van zijn omgeving. Na een paar van zijn begroetingsscenes klonken er in de kamer fluisterende verzuchtingen:

“Herkenbaar, altijd datzelfde.”

“Zo maf doen wij ook.”

“Kunstmatig he…”

Naarmate de film vorderde, werd het stiller. Niemand zei nog iets, het enige dat gehoord werd, waren uitingen van gevoelens, van ontzetting, een korte lach, ‘pffff’ en ‘ooooh’.

Omdat iedereen zo in de film opging, besloot Margreet geen pauze te houden. Ze zouden het drinken wel na afloop op tafel zetten.

In de loop van het verhaal ontdekte Truman dat hij geleefd werd, gecontroleerd en gestuurd. Bijna ongemerkt zocht hij een uitweg uit het systeem. Op het laatst ging hij bijna ten onder op zee, doordat de leiders van het systeem ontdekt hadden dat hij probeerde te vluchten uit het wereldje dat zij voor hem gecreëerd hadden. Op een kunstmatige manier veroorzaakten zij een enorme storm op zee. De spanning bij het publiek in de kamer steeg. Zou het hem lukken? Het zag er niet goed uit, hij was in het woeste water gevallen, maar hij klauterde toch weer in de boot, voer verder en… ontdekte dat de ‘zee’ eindigde bij een muur! Daar stapte hij uit, liep over de rand langs de muur en ontdekte een deur die hij open kreeg… Met een bijzonder ondeugend gezicht draaide hij zich om, keek in de camera, en zwaaide naar het team van leiders dat hem zijn leven lang gevangen had gehouden in intimidatie en indoctrinatie, in controle en manipulatie… en stapte door de deur naar de vrijheid!

Er ging een enorme zucht van opluchting door de kamer toen de aftiteling begon. Even bleef het daarna stil, maar toen begonnen mensen hun gedachten en gevoelens met elkaar te delen.

Huib gaf Margreet een knipoog. “Laat ze maar gaan, de film heeft zijn werk gedaan,” fluisterde hij haar toe.

Ze knikte en fluisterde terug: “Ik ga even wat drinken uit de keuken halen. Sita zou me helpen, maar ze is in gesprek. Wil jij me helpen?”

Samen liepen ze stilletjes naar de keuken en brachten sap en frisdrank naar de eettafel. Sita keek als eerste op: “Oh sorry Margreet…”

Margreet onderbrak haar, schudde haar hoofd en gaf haar een knipoog. “Dat jullie met elkaar delen wat de film met je deed, is belangrijker. Maar als je al zin hebt in wat drinken, pak het dan gerust.”

Sita schonk zichzelf een glas sap in, waarna anderen haar voorbeeld volgden en iets te drinken haalden. Margreet keek rond, zag dat er nog steeds overal groepjes mensen met elkaar spraken over wat ze gezien hadden en hoe ze het ervaren hadden. Het maakte haar blij, ze hadden plezier gehad in de film en betrokken nu het thema op hun eigen leven. Ze deelden hoe ze zelf dingen ontdekt hadden waar ze zich in gevangen gevoeld hadden, vertelden elkaar hoe ze eraan ontsnapt waren en hoe ze dat ervaren hadden, de reacties van anderen en hun eigen gevoelens en gedachten in die periode van vrij komen.

“Mooi he, we hoefden alleen maar de aangever te zijn,” zei Huib tegen Margreet. “Hoe vond jij de film trouwens?”

“Grappig, die Truman heeft echt humor, ik vond hem leuk! En ook spannend, en vooral heel herkenbaar, eigenlijk zelfs akelig herkenbaar vanwege de achtergrond in ons eigen leven. Onze wereld wordt op allerlei niveaus zo geregeerd als in dat systeem bij Truman. Ik weet niet veel van politiek, maar volgens mij is die controle in de loop van de tijd alleen maar erger geworden. Dat voelt eigenlijk best akelig. Ons kleine meisje, waar komt zij straks in terecht?”

Huib legde zijn ene hand op haar schouder en de andere op haar buik en keek haar aan. “Ons kleine meisje komt terecht bij een papa en mama, die heel veel van haar houden en die haar zullen helpen haar hart te volgen. En de boze wereld daar omheen… weet je dat ik de indruk heb dat die een beetje ten goede aan het veranderen is? Er is meer innerlijke genezing gaande dan wij hier op ons terrein zien. Eigenlijk zijn wij daar maar een klein deel van, volgens mij is er wereldwijd iets gaande, genezing van binnenuit… Ik heb al verschillende keren gemerkt dat ook politici veranderen, een beetje maar, maar elk beetje maakt dat de weegschaal weer iets verder gaat richting een omslagpunt. Een omslagpunt van super duister en manipulerend naar meer luisteren naar elkaar en de burgers. Er zijn er bij die meer naar hun hart lijken te gaan luisteren. En die laatste groep wordt sterker, ook in de manier waarop ze zich uiten. Soms klinkt het lomp en grof, zoals die ene minister die zo fel is tegen de islam, maar hij laat wel dingen zien die niet kloppen, hij wijst ze aan, keer op keer. Daarmee brengt hij herstel, ondanks dat vrijwel de hele regering op hem moppert en hem niet serieus lijkt te nemen. En zo zijn er meer. Dus ik denk, heel voorzichtig, dat ons kleine meiske het beter gaat krijgen dan we nu kunnen bedenken. En zij zelf zal ook herstel brengen, het is iets dat ze in zich heeft”

Margreet streelde over haar buik, alsof ze hun dochtertje wilde strelen. “Ze wordt dus een heel bijzonder mensje, een schilderes, een herstelster… ik kijk er naar uit, hoe ze zal zijn, hoe ze zich zal ontwikkelen!”

Sjaak kwam naar hen toe: “Even een vraagje Huib, kan ik Simon ook uitnodigen voor de dansavond? Hij schijnt er jaren geleden ook wel geweest te zijn.”

Huib knikte: “Natuurlijk, Erik heeft bij de bouw van het pension rekening gehouden met de mogelijkheid om zoiets te doen. De danszaal is ruim genoeg, dus vraag hem maar!”

“Doe ik!” zei Sjaak, en weg was hij weer.

Huib lachte: “Ik ben benieuwd…” waarop hij van Margreet een vriendschappelijk por kreeg.

“Koppelaar,” fluisterde ze. Samen lachten ze en mengden zich tussen de andere gasten.

.

.

The Truman Show, trailer:

https://www.youtube.com/watch?v=dlnmQbPGuls

Naar hoofdstuk 131. Gek stel

Of naar de Inhoudsopgave